Van harte met uw benoeming tot minister van OC&W. U hebt een zware portefeuille.
U beheert, net als de minister van financiën, een schatkist. Maar de uwe is
gevuld met een rijkdom die niet in geld te meten is. Cultuur is de optelsom van
alles wat we zijn en wat we doen. Het bepaalt onze identiteit, het omvat ons
verleden en kleurt de blik waarmee we naar de toekomst kijken.
U heeft de taak op u genomen om het culturele
overheidsbeleid uit te voeren. Ik weet niet precies hoe dat in uw dagelijks
leven gaat, maar ik begrijp dat u veel kan bepalen, bijvoorbeeld waar wel en
niet ons overheidsgeld aan wordt uitgegeven.
Er zijn mensen die dat op zich al een overbodige zaak
vinden. Waarom zou je immers geld besteden als er op het gebied van cultuur al
zoveel rijkdom heerst? We hebben kunst en cultuur tot in de kleinste dorpen. In
alle wijken, scholen en zelfs bedrijven heerst cultuur. Tot in de kleinste
hoeken van onze samenleving wordt er vormgegeven, gecreëerd, gedroomd, onderzocht
en bevraagd.
Wij zijn in Nederland niet rijk aan goud, olie of andere
zaken die je op kunt graven, maar bezitten een oneindige bron van creativiteit en
innovatie vanwege de culturele rijkdom die aanwezig is, opgespaard in eeuwen en
geimporteerd uit alle delen van de wereld, gevoed met de vrijheid van
expressie, een keur aan opleidingsmogelijkheden en erg veel vrije tijd.
U bent voor Nederland wat de minister voor olie in Irak
is. Ook uw budget valt in het niet bij de beoogde opbrengst van uw beleidsterrein.
Ook cultuur zit onder een hard laagje. Het kost eerst misschien
wat moeite, maar dan spuit het je tegemoet.
Wat zou een minister van olie doen in een land als Irak?
Hij zou niet alleen zorgen dat er flink geboord wordt,
maar ook dat er stevige pijpleidingen zijn en goede plekken om de olie op een
schip te laden. Hij zou zich niet bemoeien met wat er uiteindelijk met de olie
gebeurt, als het maar omhoogkomt, naar de haven stroomt en een boot ingaat van een
bedrijf dat er een goed plan mee heeft. Zou hij een boodschap hebben aan mensen
die vinden dat benzine stinkt? Of dat je beter kunt fietsen dan in de auto
zitten? Het lijkt me sterk.
Wellicht kunt u leren van deze olieman. Hij kent zijn
verantwoordelijkheid, maar ziet ook waar die stopt. Hij kijkt wel uit om over
milieuvervuiling te spreken. Boren en pompen is zijn motto. Ook voor u wacht
een eindeloze discussie als u over de waarde van onze cultuur en kunst zou spreken.
Uw woorden zullen per definitie te kort schieten. Houd het daarom eenvoudig.
Richt u op het doorbreken van de harde laag die ons van onze rijkdom scheidt.
Als het eenmaal stroomt laat u ieder vrij om kunst en cultuur te beleven,
verhandelen, spreiden en produceren op zijn eigen manier. Uw beleid valt dan in
twee woorden samen te vatten: boren en pompen.
Merlijn Twaalfhoven
(ook verschenen
in Magazine KunstKraak December 2012)
